Stent mi yoksa Baypass mı? Kalp Krizinden nasıl korunalım?
Kalp damarının içine, damarın tıkanıklığı açılarak yerleştirilen metal „borucuk“,ların ilaçlı ve ilaçsız olanları bulunmaktadır. Kasıktan veya koldan girilerek kalbin içindeki damara yerleştirilir. Baypas ameliyatı ise, vücudun çeşitli yerlerinden alınan damarlar ile tıkanıklıklara köprü oluşturularak yapılan bir tedavidir. İşte bu her iki tedavi arasındaki sonuçlar Dünya’nın en önde gelen bir dergisinde karşılaştırılmış. New England Journal of Medicine
Stent nedir?
Kalp damarının içine, damarın tıkanıklığı açılarak yerleştirilen metal „borucuk“,ların ilaçlı ve ilaçsız olanları bulunmaktadır.
Stent nasıl uygulanır?
Kasıktan veya koldan girilerek kalbin içindeki damara yerleştirilir. İşlem sırasında hastanın narkoz almasına, genellikle gerek yoktur. Mayo Klinikten alınma animasyonu izleyiniz ((tıklayınız)
Stent avantajı / dezavantajı
Takılması bypass ameliyatına göre daha basit bir işlemdir ve felç oranı bypasstan daha düşüktür. Ancak, tıkanma oranı, ilaçlı dahi olsa, bypassa göre daha yüksektir.
Bypass
Vücudun herhangi bir yerinden çıkarılan damar kalpteki damara dikilerek, dar olan bölge köprü edilir.
Genel anestezi ve yoğun bakım takibi gerektirir. Birçok olguda göğüs kafesi açılır ve kalp makinaya bağlanarak durdurulur.
Bypass sonrası tıkanma riski stentlere göre daha azdır. İşlem sonrası Kalp krizi oranı daha düşüktür. Ancak felç oranı stent takılmasına göre daha yüksektir.
Birçok kalp damar hastasını ilgilendiren soru, geniş çağlı bir bilimsel çalışma ile cevaplanıyor.
Toplam 17 Avrupa Ülkesi ve Amerika Birleşik Devletlerinde 3075 hasta Kalp damarlarındaki tıkanıklığın tedavisinde ilaçlı Stent ve Kalp Bypass ameliyatı uygulanacak sonuçlar birbiriyle karşılaştırıldı. Hastaların 1/3 ü henüz Çalışmanın başlangıcında ayrılarak sadece bypass ameliyatına uygun bulundu ve stent takılmadı. Kalan yaklaşık 1800 hastanın ve 900 üne Stent ve diğer 900 üne bypass ameliyatı uygulandı. Bu seçimin rastgele olmasına dikkat edildi ve hastaların onayı alındı.
Erken Dönem Sonuçları
Hastaneden taburcu olmadan ölüm oranları ilaçlı stent (%4,4) ve bypass ameliyatında (%3.5) hemen hemen birbirine yakın olarak değerlendirildi. Ancak bypass ameliyatı sonrası felç riski (%2,2), stent sonrası felç olma riskine göre (%0,6) anlamlı derecede (yaklaşık 3,5 katı oranında) farklı bulundu. Bu sonucun en önemli nedeni olarak, klasik açık kalp ameliyatında özellikle Kalp-Akciğer Makinasının kullanılması gösterildi.
1 yıl ve 5 yıl sonra?
Hastalar toplam 5 yıl takibe alındı. İlk 3 yılın sonuçları değerlendirildi. Bu sonuçlara göre Bypass ameliyatı olan hastalarda ilk iki yıl içerisinde ölüm, felç veya kalp krizi oranları (%12) ilaçlı stent takılanlara göre (%18) daha düşük syretti. Özellikle damar yapısı bozuk olan kişiler veya her üç damarında diffuz darlıkları ve tıkanıklıkları olanlar ve diyabetli hastalar bypass ameliyatlarından daha fazla fayda gördüler. Damar yapısı bozuk olupta ilaçlı stent takılmış kimselerde ölüm oranı (%8) iken, bypass yapılmış kimselerde %2,6 olarak belirlendi. Ayrıca yine bu türden hastalarda ilaçlı stebt ile tedaviden sonra %17,2 oranında ilk 1 yıl içerisinde tekrar stent takılması veya ameliyat gerektiren bypass ameliyatı geçirmiş kişilerin sadece %5 i ikinci bir tedaviye ihtiyaç duydular.
Avrupanın en iyi kardiolog ve cerrahlarının yapmış olduğu bu çalışma, hasta için kara verilirken, kardiolog ve kalp cerrahının iş birliği içerisinde olması gerktiğini tekrardan vurgulamıştır. Damar yapısı kötü ve çok damar tutulması göstern hastalar bypass ameliyatından fayda görmekte, basit ve ağır olmayan darlıklar ise stent ile rahatlıkla açılabilmektedir.
Sonuç olarak, bu çalışmaya dahil edilen hastaların %76 sının daha çok bypass ameliyatından fayda göreceği ortaya çıkmıştır. Hastaların %18’ine yakın kısmı hem ilaçlı stent hem de bypass ile tedavi olabilme şansına sahip iken %6lık bir kısmının ise stent ile en iyi neticeyi alabilecekleri kaydedilmiştir. Uzun dönem sonuçları da değerlendirildiğinde sonuçları hep birlikte göreceğiz.
New England J Madecine, 3/200